روش شناسی محمدبن زکریای رازی در دانش گیاه شناسی

Authors

سیدماهیار شریعت پناهی

استادیار، گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.

abstract

مقدمه: گیاه‏شناسان مسلمان، در آثار خود، به صورت پراکنده و نامنظم، اطلاعات فراوانی ارائه داده اند. با توجه به این که در تمدن اسلامی، رازی، یکی از برجسته ترین پیشگامان عرصه دانش گیاه شناسی می باشد، در این مقاله، برای اثبات این فرضیه که گیاه شناسان مسلمان، روشی خاص و منحصر به فرد در مطالعات گیاه شناسی داشته اند، آثار شاخص او، الحاوی فی الطب ، المنصوری فی الطب و منافع الاغذیه مورد مطالعه قرار گرفته است. روش: روش پژوهش، توصیف تطبیقی با تحلیل نتایج است. در این روش، ابتدا اطلاعات پراکنده در این آثار جمع آوری، سپس طبقات ، ریخت شناسی و اکولوژی گیاهان ترسیم شده است، نهایتاً با تطبیق این اطلاعات با دانش جدید، روش رازی مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: روش رازی، بررسی مستقیم یک گیاه در محیط رویشی آن می باشد. او از طریق مشاهده مستقیم و تجربی، توصیف دقیقی از اندام ها و زیست گاه های مناسب گیاهان ارائه داده است. ثبت دقیق و منظّم این اطلاعات، تؤام با جزئیات در ذیل هر گیاه، پایان بخش روش علمی او در گیاه شناسی است. نتیجه گیری : روش رازی قابل تطبیق با روش گیاه شناسی نوین است. روش علمی، معیارهای مشخص توصیفی و اصطلاحات تخصصی آثار او، در متون گیاه شناسی اسلامی، مورد استناد بوده است. تنها نقطه ضعف، عدم پرداختن به مباحث فیزیولوژی گیاهی است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی دیدگاه محمدبن زکریای رازی و طبّ سنّتی درباره دندانپزشکی و بهداشت دهان و دندان

مقدمه: طبّ سنّتی ایران، یکی از افتخارات ملی این مرز و بوم بشمار می آید. محمدبن زکریای رازی (متوفی 313 ھ . ق. ،  925 م) از مشهورترین اطبّای سنّتی است که آثار وی از جمله دائرة المعارف عظیم پزشکی «الحاوی» که در 25 جلد نگاشته شده، از گرانبهاترین میراث فرهنگی ایران بشمار می آیند. رازی در مجموعه الحاوی،‌ مهمترین مباحث پزشکی را مطرح کرده و بیماریهای عمده ای راتعریف وتوصیف کرده است. یکی از عناوین مطرح شد...

full text

برخی معیارهای اخلاق پزشکی از دیدگاه محمدبن زکریای رازی

در آثار به جای مانده از اطبای مسلمان، به ویژه محمدبن زکریای رازی، نکات مهمی در ارتباط با اخلاق پزشکی مطرح شده است که می توان آن ها را در سه بخش عمده مطرح کرد:

full text

بازخوانی گفتمان علمی دوره نوزایی تمدن اسلامی با تاکید بر مقایسه روش شناسی علمی زکریای رازی و ابونصرفارابی

بازخوانی گفتمان علمی و روش شناسی حاکم بر تمدن اسلامی در دوره های گذشته،به ویژه دوره نوزایی،در ارتباط با شناخت تمدن اسلامی دارای اهمیت راهبردی است.به طور کلی دوره نوزایی تمدن اسلامی به دلیل مواجهه با اندیشه یونانی و کتب ترجمه شده از سایر تمدن ها از لحاظ فکری و علمی دارای ساختاری مجموعه ای است.بر همین اساس در این پژوهش سعی گردیده با مقایسه روش شناسی زکریای رازی و ابونصرفارابی به عنوان دو نمونه با...

full text

روش شناسی دانش ارتباطات؛ درآمدی بر روش شناسی اسلامی

هدف اصلی این مقاله ترسیم چارچوب کلی بحث روش شناسی دانش ارتباطات و نشان دادنحوزه های مغفول علمی آن است . در این مقاله ابتدا به بحث چیستی روش پرداخ ته و تعریفی برگزیدهارائه می شود . این تعریف دارای دو بخش ابزار گردآوری اطلاعات و بخش فهم، توصیف و داوری نظریهاست. بر این اساس هنگامی که باید به تعریف برگزیده از روش شناسی پرداخته شود، روش به معنایعام آن مدنظر قرار می گیرد . بدین ترتیب در ابتدا به دواز...

full text

طبقه‌بندی جریان‌های رازی‌شناسی در ایران و غرب

محمدبن زکریای رازی طبیب و فیلسوف ایرانی مؤثر در تاریخ علم است. شناخت و نقد آثار و آرای این نام‌آور پرآوازۀ ایرانی موضع پژوهش­‌های فراوانی از روزگار وی تا کنون بوده است. این مقاله با تحلیل و مقایسۀ جریان‌­های رازی‌شناسی در تمدن ایران اسلامی و تمدن مغرب­‌زمین به توصیف گوناگونی آن­‌ها از حیث روش و جهت‌گیری می‌پردازد. حاصل این مطالعه پیشنهاد طبقه‌بندی چهارگانه در رازی‌شناسی است: رازی شناسی سنتی در ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
تاریخ پزشکی

جلد ۶، شماره ۱۸، صفحات ۱۱-۴۰

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023